Wystrój wnętrza Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gdańsku

Na wystrój wnętrza bazyliki NMP w Gdańsku składają się liczne zabytki gotyckie, manierystyczne i barokowe, wiele z nich to dzieła największej klasy historycznej i artystycznej. Nie ma chyba w Polsce, poza Katedrą Wawelską, tak bogatej w dzieła sztuki świątyni. Pomimo licznych zawirowań historii, które niszczyły katedrę lub ją przekształcały, pozostaje ona nadal napełniona zespołami zabytków mających ścisły związek z gotykiem. Piękne figury, obrazy, retabula ołtarza i ich liczne fragmenty pochodzą licznie jeszcze z okresu krzyżackiego i oczywiście polskiego. Są to głównie dzieła ufundowane przez Gdańskie mieszczaństwo czasów średniowiecza. W świątyni znajdziemy liczne nagrobki, totenschildy, epitafia z herbami, które oddają kilkusetletnie panowanie luteran w tym kościele. W bazylice znajduje się również mnóstwo rzeźb i obrazów z epoki baroku. Po II wojnie światowej boczne kaplice zyskały współczesny wystój, gdzie zanika już wysoki i wymagający poziom artystyczny.

Średniowieczny wystrój w świątyni tworzą dzieła z lat 1410 – 1430, jest to grupa rzeźb przedstawiająca Piękną Madonnę, Pietę, św. Jerzego pokonującego smoka oraz rzeźby Maryi i św. Jana w kaplicy 11 tysięcy dziewic. Uwagę przykuwają ołtarze św. Jadwigi i św. Doroty a także piękny i skrupulatnie wykonany ołtarz Bractwa Kapłańskiego NMP. Wiele dzieł, które w dawnych czasach ubogacały wystrój bazyliki znajduje się w muzeach, miedzy innymi grupa Zaśnięcie NMP a także najważniejsze i najistotniejsze dzieło jakie ozdabiało świątynię – „Sąd ostateczny” Hansa Memlinga, który nawiązuje jako jeden z wielu do gotyckiego realizmu. Najmłodsze dzieła jeszcze z epoki średniowiecza to retabulum ołtarza głównego, dzieła mistrza Michała, grupa ukrzyżowania na belce nad ołtarzem głównym.

Wspomnieć też należy o malowidłach ściennych w bazylice. Pierwotnie, tak jak to pisałam w historii kościoła, ściany pokryte były wzorzystą polichromią, jednak w czasach reformacji, nakazem Lutra polichromię tę zakryto wapnem. W czasie II wojny światowej, podczas ostrzału katedry wybuchł pożar wieży zachodniej w którym zniszczeniu uległy malowidła ukryte w przyziemiu kaplicy św. Olafa. Podczas prac konserwatorskich w latach 80’ XX wieku odkryto fragmenty malowideł w kaplicach św. Jakuba, św. Jerzego i św. Jadwigi przedstawiały one patronów kaplic. Na ścianie kaplicy św. Jerzego znajduje się również malowidło przedstawiające widok Gdańska z wyszczególnioną bogatą architekturą i morzem w tle.

W kaplicy św. Jadwigi widoczne są malowidła przedstawiające Matkę Bożą i jej życie.

Zapraszam również na blog: http://wakacjewgdansku.com.pl

Bazylika Wniebowzięcia NMP w Gdańsku

Bazylika Wniebowzięcia NMP w Gdańsku jest największą  świątynią na całym świecie, która została wykonana z cegieł. Jest to jeden z najpopularniejszych i najważniejszych zabytków Gdańska. Budowa Kościoła rozpoczęła  23 marca 1342 roku na mocy przywileju nadanego przez wielkiego mistrza krzyżaków Ludolfa Kóniga. Budowanie rozpoczęto z dwóch miejsc jednocześnie – od wschodu i zachodu. Po stronie zachodniej wzniesiona została niewysoka dzwonnica, która oparta była masywnymi przyporami.  Przy  przedłużeniu naw bocznych znajdowały się niewielkie kaplice. Pierwotnie wieża kościoła była niewielka ze względu na warunki, dyktowane przez zakon krzyżacki – nie mogła ona przewyższać wysokością wierzy dawnego zamku krzyżackiego. 

Stary kościół Najświętszej Maryi Panny zazwyczaj przybierał formę trójnawowej bazyliki, której nawa główna sięgała 27 metrów. Pieczę nad budową od samego początku mieli gdańscy mieszczanie, jednak wszystko działo się pod czujnym okiem krzyżaków. Gdańszczanie chcieli wybudować świątynię wysoką, dużą i strojną na co nie pozwalał im zakon. Budowę zakończono w roku 1361. Przez kolejne 200 lat budowa świątynia była dodatkowo rozbudowywana i wzbogacana. Po wyjściu Gdańska spod panowania krzyżackiego w końcu udało się wybudować nową, odpowiednio wysoką wieżę Kościoła, która do dnia dzisiejszego góruje nad Gdańskiem i jest dominantą w jego krajobrazie – mierzy ona 78 m wysokości. W 1529 roku do Gdańska dotarła reformacja i w tym samym roku w kościele tym odbyło się pierwsze w Polsce nabożeństwo protestanckie. 

Do 1572 roku w świątyni odbywały się nabożeństwa zarówno protestanckie jak  i katolickie. Przez kolejne stulecia kościół służył głównie gminie luterańskiej, pomimo to w niektóre święta w bazylice mogli modlić się również katolicy. Zgodnie z wytycznymi Lutra, ściany do tej pory pokryte bogatymi polichromiami zostały zamalowane na biało, aby świątynia była mniej strojna i bogata. Ściany bazyliki pozostały białe do dnia dzisiejszego, przez co jej wnętrze przez wielu jest odbierane jako zimne i przytłaczające (kubatura świątyni to  155 000 m3 a powierzchnia wynosi 5000 m2). Świątynia została wzbogacona przez gdańską szlachtę licznymi dziełami sztuki, które świadczyły o bogactwie i potędze Gdańszczan, a także o ich pobożności i nabożeństwie do Matki Bożej. Od XIX wieku w świątyni przeprowadzano szereg prac renowacyjnych, które znacznie wzmocniły konstrukcje kościoła a szczególnie ogromnej wierzy zachodniej. 

W czasie II wojny światowej kościół mocno ucierpiał. Podczas ostrzału artyleryjskiego spłonął dach świątyni, runęło 40% jej sklepienia a w wyniku pożaru stopił się dzwon GRATIA DEI, który był w świątyni niemal od jej początków i ważył 5300 kg. Duża część wyposażenia została rozkradziona przez Niemców zajmujących Gdańsk. Podczas oblężenia bazyliki wielu Gdańszczan wynosiło z niej dzieła sztuki, które po zakończeniu wojny zwrócili na swoje miejsca. Niektóre zabytki z Gdańskiej fary trafiły do Muzeum Narodowego w Warszawie i są tam do dnia dzisiejszego. W 1946 roku, po zakończeniu wojny rozpoczęto odbudowę świątyni i jej odgruzowywanie. W 1945 roku bazylika przeszła w ręce katolików decyzją rady narodowej zwołanej specjalnie na tą okoliczność. 17.11.1955 poświęcono świątynię, pomimo dalej trwających prac renowacyjnych. W ich trakcie, kilka dni po wyświęceniu kościoła, odkryto fragmenty gotyckiej polichromii. W roku 1983 pokryto jednak ściany wapnem, ponieważ polichromie były znacznie zniszczone.  

 W 1965 roku gdańska fara została wyniesiona do godności bazyliki mniejszej a w 1982 roku kościół stał się kontrkatedrą. W 1979 roku staraniami proboszcza Stanisława Bogdanowicza udało się odzyskać sporą część zabytków, którą rozkradli Niemcy, znajdowały się one w jednym z Berlińskich muzeów. Jednym z najważniejszych dzieł sztuki znajdujących się w bazylice jest „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga, od kilku lat dzieło to przeniesiono jednak do gdańskiego muzeum, aby zapobiec jego korozji.

Co zwiedzać w Gdańsku

Gdańsk jest przepięknym nadmorskim miastem z własnym, niesamowitym charakterem, historią i wieloma ciekawymi dzielnicami. Główne Miasto, Sobieszewo, Wrzeszcz, Stare Miasto...

Będąc w głównym mieście, warto zobaczyć mieszczańskie pomieszczenia w domu Artusa, Uphagena lub w Ratuszu Staromiejskim. Drogą królewską można się udać do Bramy Wyżynnej i Przedbramia, w którym mieści się dawna katownia SB, przez Złotą i Zieloną Bramę, nad brzeg Motławy.

Aby zwiedzić cały Gdańsk i zobaczyć wszystkie jego zabytki należy spędzić tutaj około 4 dni i to bardzo intensywnych.

Gdańsk to również liczne muzea: Narodowe, Historyczne, Morskie, Archeologiczne. Jest tutaj wiele Kościołów, zasługujących na odwiedzenie, ze względu  na niesamowite, piękne wnętrza i liczne dzieła sztuki w nich zawarte. Najbardziej warte zobaczenia są następujące świątynie: Kościół św. Katarzyny, Katedra Oliwska, Kościół Mariacki, Katedra NMP.

Warto się wybrać do galerii sztuki  na ciekawe wystawy tematyczne, oraz do muzeum bursztynu.

Obowiązkowym punktem jest Twierdza Wisłoujście. Jest to zabytkowy budynek warowny położony nad martwą Wisłą, w miejscu gdzie dawniej martwa Wisła uchodziła do morza. W sąsiedztwie twierdzy znajduje się wyspa Westerplatte i port północny. Budynek powstał w XIV wieku w czasach krzyżackich. Wtedy na tym miejscu znajdowała się drewniana wartownia, która była całkowicie spalona w 1433 roku przez husytów. W 1428 roku zbudowano ceglaną latarnię morską, która była jednocześnie wartownią wstępu statków z rzeki na port północny. Wokoło wierzy zbudowano wieniec artyleryjski i cztery bastiony. Twierdza wielokrotnie stawała się ofiarą ataków obcych wojsk. W 1577 roku Stefan Batory bezskutecznie oblegał ją przez kilka dni, potem się poddał.  W 1627 stąd ostrzeliwana była flota szwedzka. 1793 rok był czasem, kiedy twierdza była często atakowana przez Prusów, w 1807 roku zdobył ją Napoleon a 1814 kolejny raz miał miejsce najazd pruski. 

Na przeciwnej stronie martwej Wisły znajdowała się podobna twierdza – Szaniec Zachodni. Został on zburzony na końcu XIX wieku, gdyż wszystkie jego funkcje przejęła Twierdza Wisłoujście.

Przez piach, jaki nanosiła rzeka na budynek, który stał u zetknięcia rzeki i morza, znalazł się on niecałe 500 metrów od morza.  Na koniec XVIII wieku funkcje obronne ujścia Wisły przejęły fortyfikacje Prus na Westerplatte. XIX wiek był czasem, kiedy w twierdzy było Więzienie. Międzywojnie za to było czasem, kiedy twierdza była siedzibą prężnie działającego klubu żeglarskiego i tak było przez całą II Wojnę Światową – klub był tam nadal, jednak nie był użytkowany. Budynek niszczał. Budynek ten wpisano na specjalną listę stu najbardziej zagrożonych zabytków na całym świecie. 

Zapraszam na zaprzyjaźniony blog: http://wakacjewgdansku.com.pl

Turystyka rowerowa

Rower staje się coraz modniejszym środkiem transportu. Jazda na nim ma bardzo wiele plusów i tylko jeden minus – nie da się nim szybko przemieszczać.  Rower jest pojazdem ekologicznym, który w żaden sposób nie zanieczyszcza środowiska, oraz nie zabiera przestrzeni miejskiej (i nie tylko) w takim samym stopniu jak samochody. Jazda na rowerze jest obecnie w przestrzeniach urbanistycznych czymś, co robi prawie połowa mieszkańców miast. Stąd urosło zapotrzebowanie na wybudowanie ścieżek rowerowych, oraz miejsc do zostawiania rowerów. Stało się również to, co już od jakiegoś czasu działo się w USA. Powstała oficjalna instytucja roweru publicznego. Rozwiązanie to okazało się niezwykłe pomysłowe, użyteczne, ekonomiczne i ekologiczne za razem. Odkąd powstały rowery publiczne odnotowano w dużych miastach zmniejszenie się stężenie dwutlenku węgla. Jak grzyby po deszczu powstały również takie miejsca jak wypożyczalnia rowerów a cieszą się takim powodzeniem, że rzadko kiedy jest w takiej wypożyczalni więcej niż 5 sztuk. Na bieżąco rowery są brane i oddawane.  W większych Polskich miastach powstaje coraz więcej ścieżek rowerowych – infrastruktura miejska jest coraz bardziej przyjazna dla rowerzystów.

Rower to również samo zdrowie, ponieważ modeluje sylwetkę i dotlenia organizm. Sprawia że stan naszego zdrowia i ogólna forma znacząco wzrasta. Podczas jazdy rowerem modelują się nogi oraz pośladki, znika cellulitis, który jest wrogiem większości kobiet. Powstają również liczne kluby rowerowe, zrzeszające w swoich szeregach fanów dwóch kółek. Rowery to również rozwój gospodarczy – powstaje coraz więcej małych firm sprzedających rowery, robiących je i oferujące usługi serwisowe w niskich cenach. Jeśli chodzi o ten rodzaj sportu, można uprawiać go na kilka sposobów – rekreacyjny, wyczynowy i sportowy. Do każdego z tego rodzaju jazdy na rowerze istnieje oddzielny model rowerów, przystosowany do określonych warunków. Rowery wyczynowe (MTB) mają wzmacnianą ramę i szerokie opony. Podzespoły są wykonywane z wysokiej jakości stali nierdzewnej. Do sportu służą tak zwane kolarzówki – rowery na cienkich oponach do jazdy po asfalcie. Można nimi rozwijać duże prędkości i używa się tych rowerów w wyścigach. 

Zapraszam również na: http://wakacjewgdansku.com.pl/narodowe-muzeum-morskie/